„Zaskakujący miesiąc”: styczeń 2025 r., najcieplejszy miesiąc w historii pomiarów na świecie, pomimo zakończenia zjawiska El Niño

Styczeń 2025 r. był najcieplejszym styczniem, jaki kiedykolwiek zanotowano na świecie , według Europejskiego Obserwatorium Kopernika , co osłabiło nadzieje, że zjawisko La Niña przerwie prawie dwuletni okres rekordowych temperatur, spowodowanych głównie przez globalne ocieplenie spowodowane działalnością człowieka.

„Styczeń 2025 r. to kolejny zaskakujący miesiąc, w którym nadal utrzymują się rekordowe temperatury obserwowane w ciągu ostatnich dwóch lat, pomimo rozwoju zjawiska La Niña w tropikalnej części Pacyfiku i jego tymczasowego efektu chłodzącego na globalne temperatury” – powiedziała Samantha Burgess, zastępca dyrektora Climate Change Service (C3S) Copernicus, w swojej miesięcznej aktualizacji opublikowanej w czwartek.

Według Kopernika średnia temperatura w styczniu 2025 r. wyniosła 13,23°C, czyli o 1,75°C więcej niż w epoce przedindustrialnej, zanim ludzie radykalnie zmienili klimat poprzez masowe wykorzystanie węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego.

Naukowcy spodziewali się, że rekordowe lata 2023 i 2024, dwa najcieplejsze w historii pomiarów, zakończą się wraz z ustąpieniem naturalnego zjawiska ocieplenia El Niño i nadejściem jego przeciwieństwa, La Niña .

„To jest trochę zaskakujące... nie widzimy tego efektu chłodzenia, lub przynajmniej tymczasowego zahamowania, globalnej temperatury, którego się spodziewaliśmy” – powiedział AFP Julien Nicolas, klimatolog Copernicus.

Copernicus odnotowuje nawet oznaki „spowolnienia lub zatrzymania ewolucji w kierunku warunków La Niña”, które według klimatologa mogą całkowicie zniknąć do marca.

Globalne temperatury, których wzrost powoduje susze, fale upałów i niszczycielskie powodzie, w dużym stopniu zależą od temperatur mórz. Jednak temperatury na powierzchni oceanów – kluczowych regulatorów klimatu pokrywających ponad 70% powierzchni globu – utrzymują się na poziomach nigdy nieobserwowanych przed kwietniem 2023 r.

Jeśli chodzi o powierzchnię oceanu, styczeń 2025 r. jest drugim najcieplejszym miesiącem po absolutnym rekordzie stycznia 2024 r. W Arktyce, gdzie zima jest bardzo nienormalnie ciepła, pokrywa lodowa osiągnęła najniższy zasięg w styczniu, praktycznie równy 2018 r., według Copernicusa.

Jak zauważa także Europejskie Obserwatorium, dzięki temu rekordowi temperatur styczeń 2025 r. staje się „osiemnastym z ostatnich dziewiętnastu miesięcy, w których średnia temperatura powietrza na powierzchni globu przekroczyła poziom sprzed epoki przemysłowej o ponad 1,5°C”.

Jest to wartość wyższa niż symboliczny próg +1,5°C , odpowiadający najambitniejszemu limitowi Porozumienia paryskiego z 2015 r., którego celem jest ograniczenie globalnego ocieplenia znacznie poniżej 2°C i podjęcie wysiłków na rzecz ograniczenia go do 1,5°C.

Porozumienie to odnosi się jednak do trendów długoterminowych: takie średnie ocieplenie będzie musiało trwać co najmniej 20 lat, aby można było uznać, że granica została przekroczona.

Biorąc pod uwagę to kryterium, klimat ociepla się obecnie o około 1,3°C. IPCC szacuje, że poziom 1,5°C zostanie osiągnięty prawdopodobnie między 2030 a 2035 rokiem. I to niezależnie od ewolucji emisji gazów cieplarnianych przez ludzkość, które obecnie zbliżają się do szczytu, ale jeszcze nie spadają.

Choć większość klimatologów uważa, że ​​kolejne rekordy nie unieważniają prognoz, choć ich szacunki są na wysokim poziomie, niektórzy naukowcy zajmujący się tą kwestią wysuwają hipotezę, że klimat ociepla się szybciej z powodu emisji gazów cieplarnianych spowodowanych przez człowieka.

„Czy jesteśmy w stanie dostrzec silniejszą reakcję klimatu? Na razie są pewne elementy, ale nie powiedziałbym, że jeszcze żadnej obserwacji, żadnego dowodu, silniejszej reakcji niż oczekiwano”, podsumowuje Valérie Masson-Delmotte, wybitna klimatolog.

Trwają badania, które mają pomóc w podjęciu decyzji, ale w każdym razie „w klimacie, w którym nadal emitujemy gazy cieplarniane, nie powinniśmy być zaskoczeni, że bijemy rekordy ciepła” – wspomina były wysoki rangą urzędnik IPCC.